Deo non so unu disterradu [de Giagu Ledda]

el_raval_quartiere_Catalogna_barcellona

Con questo breve racconto continua l’iniziativa “Memorie dall’emigrazione” promossa da SardegnaSoprattutto, in concomitanza con il Progetto “Uomini contro Carbone” a cui la Rivista sta collaborando. Chi vuole può scrivere a sardegnasoprattutto@gmail.com una memoria, la propria esperienza,  un ricordo personale o di famiglia sull’emigrazione. I pezzi non devono superare 3000 battute e possono essere scritti anche in lingua sarda nelle diverse parlate e nelle lingue alloglotte attestate in Sardegna, accompagnati dalla  traduzione in  lingua italiana. Si richiede una brevissima biografia dell’autore/autrice con la liberatoria per la pubblicazione (ndr).

Non so unu disterradu ca su tèrmine disterru, ìndicat separatzione, ischirriadura, isperdidura dae sa terra, dae su logu nadiu. Deo inoghe in Bartzellona mi so sentidu semper e mi sento in domo.

Cumprendo chi a si mudare a logu furisteri at rapresentadu pro meda gente una transitzione profunda de càmbios esternos e internos, a bortas difìtziles de gestire. Sa detzisione mia de lassare sa Sardigna no est istada motivada dae resones econòmicas, (mancari chi mi nche sia andadu cun una manu a in antis e una a in segus comente narant inoghe), ma dae s’idea de comintzare unu progetu de vida cun un’àtera pessone. No isco si rapresento un’etzetzione. Forsis.

Que hi ha de fruita? (E pro frùtora ite b’at?) – at preguntadu in catalanu a sa mama pobidda mia, chi tando fiat s’amorada mia, sa prima die chi so andadu a domo sua. – Sìndria – at rispostu sa mama. – Ma tando li narant che in domo, – apo pensadu deo bidende·la intrende in s’aposentu de pràndere cun una mesa sìndria, bella ruja e frisca. Custu primu cuntatu cun sa limba de su logu m’at dadu a cumprèndere chi non fia disterradu.

Meda annos nche sunt colados dae sa die, meda. In totu custu tempus chi isto in Catalugna, su sentidu de arraigamentu, de ligàmene cun sa terra noa mia est crèschidu semper prus gràtzias a tènnere unu fìgiu nàschidu inoghe, a àere acabadu sos istùdios de dotore e traballadu semper in ospidales, e gràtzias  finas a chi est inoghe chi apo leadu cussèntzia verdadera de sa limba mia materna, limba minorizada e dispretziada in terra sua.

– Tu ets sard, ohi? (Sardu ses?) E tando leghe custu contu, – mi faghet Josep Maria, su maridu de una sorrastra de pobidda mia sa die chi semus andados a domo sua. Isse fiat professore de filologia catalana in s’universidade, e m’at fatu lèghere in sardu, registrende sa boghe mia, unu contu de foghile.

– Abba’, apo pensadu, inoghe sos professores de universidade aprètziant e avalorant sa limba tua ca cumprendent it’est una limba pessighida, ca l’ant patidu in carres issoro. In logu nostru, in càmbiu, custa matessi limba chi faeddo est bida che limba ruza, de ignorantes, sena imbeniente, pòvera, digna ebbia de istùdios folclorìsticos in s’universidade. –

Est istada sa die chi, andende a Damascu nde so rutu dae caddu, e apo pensadu chi sa limba mia non deviat èssere limba pro faeddare in domo ebbia. E mi so postu a iscrìere in sardu, a l’istudiare comente  s’istùdiat un’àtera cale si siat limba. Sa limba mia materna, sa de sos afetos, est divènnida limba iscrita, che sas àteras chi connosco e a issa si l’est annanta, comente àtera limba de sos afetos, sa limba catalana.

Est inoghe, in Catalugna, chi sa limba mia est istada avalorada; est gràtzias a s’interessamentu e agiudu de s’Institut Ramon Llull, chi promovet su catalanu in su mundu, chi apo pòdidu publicare, in Sardigna, traduidos in sardu, tres libros de autores catalanos famados.

E a custu li naramus disterru? Nono. Deo non so unu disterradu.

Lascia un commento